Deze handleiding bevat het Basisprotocol van een cognitief gedragstherapeutische individuele behandeling (lange variant) van middelengebruik en gokken. Het protocol is een herziene versie van de Leefstijltrainingen (De Wildt, 2001, 2002, Merkx en van Broekhoven 2003). Naast de verandering van de titel, zijn ook verschillende onderdelen van het protocol in vergelijking met de Leefstijltrainingen ingrijpend gewijzigd. De wijzigingen zijn ingegeven door nieuwe evidence based inzichten en door wensen vanuit het werkveld. Doel van de behandeling is het doorbreken van het problematisch middelengebruik of problematisch gokken bij volwassenen. De behandeling kan zich zowel richten op het bereiken van abstinentie van gebruik als op gecontroleerd gebruik. De behandeling  bestaat uit 13 bijeenkomsten. De eerste 9 bijeenkomsten liggen vast. Bijeenkomst 9 wordt afgesloten met een tussenevaluatie. Voor de resterende 4 bijeenkomsten kan gekozen worden uit 7 keuzethema’s, of het herhalen van al eerder behandelde thema’s uit eerdere bijeenkomsten, afhankelijk van de problematiek en behoefte van de cliënt. De structuur van elke bijeenkomst ziet er als volgt uit: Introductie; Huiswerkbespreking; Registratie middelengebruik; Uitwerken thema aan de hand van de huiswerkoefening uit de vorige bijeenkomst; Introductie nieuw thema; Huiswerk afspreken betreffende het nieuwe thema; Afsluiting. Elke bijeenkomst duurt 45 minuten. In de tweede druk van Handleiding 2 zijn naast diverse redactionele verbeteringen ook enkele kleine inhoudelijke aanpassingen aangebracht in de tekst en in de bronvermeldingen.